Ticaret Araştırmaları ve Risk Değerlendirme Genel Müdürlüğü

...

2023 Yılı Özelleştirmeler

Özbekistan Cumhurbaşkanı'nın “Devletin Ekonomiye Katılımını Azaltmaya Yönelik Ek Önlemler Hakkında” 24.03.2023 tarihli 102 Sayılı Kararı kabul edildi. Söz konusu Karar’da öne çıkan hususlar aşağıda özetlenmekte olup, daha detaylı bilgi ve listeler için Kararın tam metni yandaki bağlantıda paylaşılmaktadır: https://lex.uz/uz/docs/-6417192

Söz konusu Kararda, son yıllarda devletin ekonomiye katılımını azaltmak, devlet varlıklarının özelleştirilmesi yoluyla özel mülkiyeti genişletmek ve verimsiz ve gelecek vaat etmeyen işletmeleri tasfiye etmeye yönelik sistematik reformlar uygulandığı ifade edilmektedir.

Karara göre, son üç yılda, kuruluş sermayesinde devlet payı olan yaklaşık 300 firma ve devlet üniter teşebbüsü ve 1.600'den fazla gayrimenkul özelleştirilmiş; 650'den fazla işletme tasfiye edilmiş ve 160'ı yeniden düzenlenmiştir.

Bu doğrultuda, özel sektörün başarılı bir şekilde faaliyet gösterdiği ve rekabetin geliştiği alanlarda devlet katılımını daha da azaltmak amacıyla, Devlet Varlıkları Yönetim Ajansı, Karakalpakistan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu, vilayetler ve Taşkent şehri hakimlikleri, bakanlık ve idareler, devlet iştirakı olan işletmeler ile birlikte 30 binden fazla devlet kurumu,  devlet iştirakı olan işletmeler ve onların sistem şirketleri ve gayrimenkulleri analiz edilmiş ve bunların azaltılmasına yönelik bir teklif geliştirilmiştir.

Bu kararın Ek 1a'sında yer alan devlet hisselerinin satışı çerçevesinde:

  • en iyi tekliflerin seçimine dayalı olarak satış süreçlerini organize etmek için profesyonel kuruluşlar dahil edilebilecek;
  • yerel yatırımcılara, mobil uygulama da dahil olmak üzere elektronik ticaret platformu "E-ihale" aracılığıyla gerçek zamanlı olarak onları tanıma, yatırım aracıları ile sözleşme yapma ve depo hesap numarası açma fırsatı verilecek;
  • hisselerin alımında “E-ihale” elektronik ticaret platformuna tüm yatırım aracıları ve müşterilerinin katılmaları için eşit koşullar oluşturulacak;
  • hisse alımına ilişkin elektronik başvurular, yerel yatırımcının kendisi veya yatırımcılar adına hareket eden bir yatırım aracısı aracılığıyla yapılabilecek;
  • çevrimiçi müzayedelerin sonuçlarına göre, alım satım sözleşmeleri, hisse senedi alım satım organizatörlerinin alım satım platformları dışında kayıt altına alınacak ve sonuçla ilgili bilgi yatırımcının kişisel profiline gönderilecektir.

Devlet Varlıklarının Özelleştirilmesi ve Özelleştirme Süreçlerinin Koordinasyonu Devlet Komisyonu varlıkları satarken, gerektiğinde mevcut faaliyetini sürdürmek veya belirli bir yönde faaliyet kurmak gibi şartlar belirleyebilecektir.

Borsada ihraç edilen devlet hisselerinin satışına ve satın alma sözleşmesinin resmileştirilmesine yalnızca en az iki katılımcının alım satım sürecine katılması durumunda izin verilecek;

Tüm kamu kurumlarının ana araçlarının satışı veya kiralanması “E-ihale” elektronik ticaret platformu üzerinden gerçekleştirilecek;

1 Temmuz 2023 tarihinden itibaren, "Devlet Mülkü" bilgi sistemi aracılığıyla 2.000 metrekareye kadar alana sahip devlet gayrimenkullerin özelleştirilmesi veya kiralanması için doğrudan çevrimiçi açık artırma satış için başvuruda bulunulabilecek;

1 Eylül 2023'ten itibaren, Devlet Hizmet Merkezleri ve (veya) Birleşik Etkileşimli Devlet Hizmetleri Portalı aracılığıyla QR kod ile gayrimenkul ve devlet hisselerinin özelleştirilmesine ilişkin bir emir ve sertifika verilecek;

Çevrimiçi müzayedelerde devlete ait hisse ve mülkleri satın alan alıcılarla yapılan sözleşmeler, satış sonucuna ilişkin rapora dayalı olarak "“E-ihale " elektronik ticaret platformunda elektronik biçimde (dijital imza dahil) düzenlenecektir.

Diğer taraftan, söz konusu Karar ile yatırım yükümlülüklerinin uygulanmasının üç ayda bir ilgili bakanlık ve kurumların ziyareti ile ara izleme prosedürü iptal edilmiştir.

Kararın Ek 1'de açık artırmalar yoluyla satılacak 1.001 şirketin hisselerinin (satışa çıkartılacak oranları ile birlikte) listesi;

Ek 1a'da hisseleri “bir hisse bir lot” esasına göre mahalli borsada halka arz usülüne göre (IPO) açık artırma yoluyla satılacak 40 şirketin listesi;

Ek 2'de açık artırmalar yoluyla satılacak 1.046 devlet ve devlet iştirakı olan işletmelerin gayrimenkullerinin listesi;

Ek 3'te vilayet mülklerini tanımlama kriterleri yer almıştır.

Ek 4’te Devlet Varlıklarının Özelleştirilmesi ve Özelleştirme Süreçlerinin Koordinasyonu Devlet Komisyonu üyeleri belirtilmiştir.