COVID SONRASI GÜNCEL TİCARİ VE EKONOMİK GELİŞMELER

Bilindiği üzere, pandeminin getirmiş olduğu kısıtlamalar, küresel petrol talebindeki zayıflık ve buna bağlı olarak OPEC+ üretim kesintileri ve söz konusu kesintilerin kademeli olarak 2021-22'de kaldırılacağı öngörüsünün hidrokarbon sektöründeki yatırımları olumsuz etkilemesi gibi hususlar dikkate alındığında, BAE serbest piyasa ekonomisi koronavirüsten büyük bir darbe almıştır.

Bununla birlikte her ne kadar yılın ikinci yarısından itibaren ekonomide iyileşme ve toparlanmayı sağlamak amacıyla, kısıtlamalar esnetilmeye başlanmış olsa da, pandeminin olumsuz etkilediği tedarik zincirleri, seyahat ve lojistik gibi sektörlerin, BAE ekonomisi için de büyük önemi haiz olmasından ötürü, ülkedeki toparlanmayı yavaşlatacağı tahmin edilmektedir. Ayrıca, petrol fiyatlarının düşüklüğü diğer sektörleri de olumsuz etkilemektedir. Verilen mali teşviklere rağmen özellikle inşaat ve gayrimenkul sektörlerindeki toparlanmanın etkisinin de sınırlı olacağı öngörülmektedir.

Hükümet tarafından verilen devlet desteklerinin, salgının etkilerini ve 2020 petrol fiyatlarındaki düşüşün ülkenin ekonomik göstergeleri üzerindeki etkisini az da olsa telafi edeceği tahmin edilmektedir. Bununla birlikte, salgının düzeyi azaldıkça, özel tüketimin toparlanacağı, devletin petrol dışı sektörü canlandırma ve yabancı yatırımları teşvik girişimlerinin, küresel talepteki iyileşmeyle birlikte, 2021'den sonra sonuç vereceği değerlendirilmektedir.

BAE hükümeti covid sonrası açıklamış olduğu teşvik paketlerine bir yenisini ekleyerek, koronavirüs salgınından KOBİ'lere yönelik destek paketini toplam 420 milyon Dirhem'e (113 milyon Dolar) çıkardığını açıklamıştır. BAE Federal ihracat kredi şirketi Etihad Credit Insurance (ECI), Ocak-Kasım 2020 arasında küçük ve orta ölçekli işletmelere (KOBİ) toplamda 420 milyon AED (yaklaşık 113 milyon dolar) değerinde ticari kredi desteği verdiğini açıklamıştır. ECI, pandemi sürecinde, KOBİ'lerin ihracatını ve iç pazardaki faaliyetlerini desteklemek ve ticaret sektöründe rekabet edebilmelerini sağlamak amacıyla, KOBİ'lerin likiditesini korumalarına ve işletmelerin banka finansman maliyetlerini azaltmalarına katkıda bulunmuştur.

Diğer yandan, covid sonrası dönemde ülkedeki iş ve yatırım ortamını canlandırmak amacıyla, yasal düzenlemeler yapılmıştır. 23 Kasım 2020 tarihinde, yabancı uyrukluların ülke içindeki ticari şirketlere yüzde 100 oranında hisse sahibi olmasına izin veren bir kararname yayınlanmıştır.

Yapılan düzenlemeye göre, 2015 yılında BAE'nin Ticari Şirketler hakkındaki 2 sayılı Federal Yasasında önemli değişiklikler getiren kararname, ticari şirketlerin kurulmasında %51 oranında aranan Emirlik hissedarına veya temsilcisine sahip olma zorunluluğunu ortadan kaldırarak yabancı yatırımcılara %100 yabancı mülkiyet sağlamıştır. Uygulamanın 1 Aralık 2020’den itibaren geçerli olacağını, şirketlere 1 yıllık geçiş süresi verileceği ve detayların ilerleyen günlerde netleşeceği açıklanmıştır.

VİZE UYGULAMALARI VE SEYAHAT TEDBİRLERİ

BAE’de onaylanmış aşı olarak ülke genelinde Sinopharm ve Dubai Emirliği’nde Biontech-Pfizer aşısı ücretsiz olarak vatandaşlara ve oturum izni olanlara yapılmaya başlanmıştır. 19 Ocak itibariyle 2 milyondan fazla covid aşısının yapıldığı açıklanmış olup, 2021 yılının ilk çeyreğinde nüfusunun yüzde 50'den fazlasının aşılanması hedeflenmektedir.

Ülke genelinde aşılama başlamasına rağmen covid vakalarında artış yaşanmaktadır.

BAE’ye uçuş (transit dahil) öncesinde, varıştan en fazla 96 saat önce numunesi alınmış PCR testi sonucunun ibraz edilmesi zorunludur. 12 yaşından küçükler ile orta ve ağır engelliler testten muaftır. Ayrıca BAE’ne varışta havalimanında ücretsiz ikinci bir testin yapılacağı bildirilmektedir.

BAE makamları, Sağlık Bakanlığımız tarafından uluslararası seyahatler için uygulanan PCR testinin sonuçlarını kabul etmektedir. İl Sağlık Müdürlükleri tarafından belirlenen merkezlerde numune vererek, yetkilendirilmiş laboratuvarlarda yapılan testlerin sonuçları, e-Devlet üzerinden İngilizce çıktı alınarak ibraz edilebilecektir. Yoğunluğu nedeniyle tavsiye edilmemekle birlikte, havalimanlarımızda yapılan testlerin sonuçları da kabul edilmektedir. Sağlık Bakanlığı testi hakkında bilgiler için:https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/haberler/yurt-disi-cikislarinda-test-islemleri.html

Ayrıca, her iki haftada bir yayımlanacak listeye göre, “yeşil ülke” kategorisinde yer alan ülkelerden (Avusturalya, Brunei Krallığı, Bahreyn, Çin, Yunanistan, Hong Kong, Malezya, Morityus, Grönland, Yeni Zelanda, Suudi Arabistan, Katar, Kuveyt,  Umman, Singapur, Çin Tayvanı, Tacikistan, Tayland, Özbekistan, Vietnam) Abu Dabi’ye gelen yolcular için karantina uygulanmayacağı ancak negatif sonuç alınıncaya kadar kendi izolasyonlarını sağlamaları gerektiği bildirilmiştir. Diğer ülkelerden gelen yolcular için karantina süresi 10 güne indirilmiştir.

Abu Dabi Kriz, Acil Durumlar ve Afetler Komitesi, ülkede artış gösteren vaka sayıları karşısında salgının yayılmasını engellemek amacıyla, 17/01/2021 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Dubai ve Kuzey Emirliklerden Abu Dabi'ye kara yolu ile gelinmek istenmesi halinde 72 saat yerine 48 saate kadar geçerli bir negatif test sonucunun ibraz edilmesini ve bundan böyle Abu Dabi'de gelişten itibaren 6 ncı gün yerine 4 üncü ve 8 inci günde test yaptırılmasının isteneceğini belirtmiştir.

Karantina, Dubai’ye inecekler için havalimanındaki testten negatif sonucunun alınmasıyla sona ermektedir. Dubai Havalimanından ayrılmadan önce “COVID-19 DXB”, diğer havalimanlarından ise “ALHOSN” isimli mobil uygulamanın yüklenerek aktif hale getirilmesi talep edilmektedir.

Mart ayından bu yana askıda olan Birleşik Arap Emirlikleri ve Türkiye arasındaki tarifeli seferler yeniden başlamıştır. Her iki ülke arasında yapılacak uçuşlar için gerekli izinler alınmış olup, havayolu şirketleri karşılıklı seferlerini başlatmıştır.

Öte yandan, BAE merkezli Etihad ve Emirates Havayolları, Kovid-19 aşısı olanlar ve testleri negatif çıkanlar için sağlık bilgilerinin şirketlerle daha kolay paylaşılmasını sağlayacak "seyahat kartı/travel pass" uygulamasının denemelerini yakında başlatacağını açıklamıştır.

BAE hükümeti tarafından COVİD kapsamında alınan ve uygulamaya konulan önlemler ile ilgili olarak detaylı bilgiye https://fcsa.gov.ae/en-us/Documents/The%20UAE%20Government%20Initiatives%20to%20combat%20Covid%2019.pdf erişim sağlanabilmektedir.