Yerel kaynaklarda yer alan bazı değerlendirmelere göre, son yıllarda Kırgızistan, sürdürülebilir kalkınmaya ve ileri teknolojilerin kullanılmasına odaklanacak çevre dostu şehirler inşa etmek için projeler geliştirmeyi hedeflemiştir. Bu minvalde, gelecekte ülkenin farklı bölgelerinde üç eko-şehrin ortaya çıkabileceği değerlendirilmektedir:
Asman Eko-Şehri
Asman, Kırgızistan'ın en büyük eko-kenti ve ülkedeki en iddialı projelerden biri olarak belirtilmektedir. Şehir 4.015 hektarlık bir alanı kapsayacak ve 500 ila 700 bin kişiyi barındırabilecek. Asman, Issık Göl bölgesinde, Toru-Ağır ile Çırpıktı köyü arasında inşa edilecek.
Şehrin inşası tamamen özel yatırımcılar tarafından gerçekleştirilecektir. Açıklandığına göre, Koreli Promise Land şirketi ilk yatırımcı oldu ve 1 milyar doların üzerinde bir sözleşme imzaladı. Lüks evler, 10 ve 30 katlı konut kompleksleri de dahil olmak üzere 30.000 konutun inşası için 10 milyar dolara kadar yatırım yapmayı planlıyor.
Ön verilere göre Asman'ın inşası 7-8 yıl sürecek ve toplam maliyeti yaklaşık 20 milyar dolar olacak. Kentin çevre dostu ve modern teknolojilere yönelik bir altyapı oluşturması planlanıyor.
Kasım 2024'te, dönemin Bakanlar Kurulu Başkanı Akylbek Caparov, Asman şehri inşaat projesi için 480 milyon dolarlık finansman kaynağının belirlendiğini bildirdi.
Haziran 2023'te Cumhurbaşkanı Sadır Caparov şehrin inşası için temel atma/kapsül yerleştirme törenine katıldı ve Mayıs 2024'te Cumhurbaşkanı şehrin inşasına yaklaşık 10 gün içinde başlanacağını bildirdi. Temmuz 2024'te ise Devlet İnşaat Ajansı, Asman'daki ilk binanın bir ya da bir buçuk yıl içinde inşa edileceğini belirtti. Yerel kaynaklara göre, şu ana kadar sadece şehrin kurulacağı alanda işçiler için bir inşaat kampı inşa edildiği biliniyor.
Kemin'de "Yeşil" şehir
Çüy Bölgesinde Kichi-Kemin topraklarında inşa edilecek ve 353,3 hektarlık bir alanı kaplayacak olan Kemin Şehri'ni kurmayı planlıyor. Ocak 2025'te Cumhurbaşkanı Sadır Caparov bu projenin uygulanmasına ilişkin bir kararname imzaladı. Bakanlar Kurulu'na 1 Haziran 2025 tarihine kadar bir inşaat konsepti geliştirmesi, yatırımcılarla görüşmesi ve yatırım anlaşmaları imzalaması talimatı verildi.
Şehrin hangi bölgede inşa edileceği kesin olarak belirtilmemiştir. Cumhurbaşkanlığı sözcüsü, gelecekte Devlet İpotek Şirketi'nin (GIK) alanda dokuz katlı konut binaları inşa edeceğini ve bunların tercihli ipotek programı kapsamında vatandaşlara sağlanacağını söyledi.
Yerel kaynaklara göre, şu ana kadar bu proje için resmi olarak herhangi bir yatırımcı belirlenmemiştir. Cumhurbaşkanına göre mezkur yeşil şehrin inşasına bu yıl başlanması gerekiyor.
Narın'da bir eko-şehir
2024 Eylül ayında Narın ilinde Narın-Ordo adında bir eko-şehir inşa edilmesinin planlandığı açıklandı. Projenin Narın kentinin Kara-Buk bölümünde hayata geçirileceği ve 300 hektarlık bir alanı kapsayacağı belirtilmektedir.
Bu proje, Narın kentini genişleterek modern ve çevre dostu bir yerleşim yeri olujşturmayı amaçlamaktadır. Tasarım çalışmaları halen devam etmektedir.
Narın Bölgesi yetkililerinin yerel kaynaklara yaptığı açıklamada Narın-Ordo'nun uygulanmasının uzun vadeli bir proje olduğunu ve birkaç aşamaya ayrıldığını belirtti:
İlk aşama - saha araştırması, jeolojik ve jeodezik uzmanlık, kartografik verilerin toplanması. Bu çalışmalar zaman ve uygun hava koşulları gerektirir;İkinci aşama - proje dokümantasyonunun ve teknik çözümlerin geliştirilmesi;Üçüncü aşama ise finansman arayışı ve yatırımın çekilmesidir.
Açıklandığına göre, şu anda proje ilk aşamasındadır. Eko-kentin inşasının ne zaman başlayacağı, çalışmaların sonuçlarına ve daha ileri planlamalara bağlı olacaktır.
Kaynak: https://economist.kg/exclusive/2025/02/07/kakiie-ekoghoroda-i-ghorodki-planiruiut-postroit-v-kyrghyzstanie-obzor-ambitsioznykh-proiektov/