Çin'in "İki Toplantı" (Lianghui) Önemi ve 5 Mart 2025 Toplantısının Sonuçları

Çin'in en önemli ekonomik istişare karar toplantılarından biri olan ve yıllık ekonomi politikalarına yön veren kararların alındığı “İki Toplantı” (Two Sessions – Lianghui), Çin Halk Siyasi Danışma Konferansı (ÇHSDK) ve Ulusal Halk Kongresi (UHK) tarafından düzenlenen ve genellikle Mart ayında gerçekleşen bir dizi toplantıdan oluşmaktadır. Toplantı’da Başbakan tarafından açıklanan ekonomik rapor ve tavsiyeler oybirliğiyle kabul edilerek, önümüzdeki yılın ekonomi politikalarının genel çerçevesi belirlenmektedir.

Bu yılki toplantılarda ve 5 Mart 2025 tarhinde Başbakan li Qiang tarafından açıklanan raporda, özellikle Çin'in iç ve dış ekonomik zorluklarla başa çıkma çabaları, teknolojik yenilikler ve küresel ticaret savaşlarının altı çizilmiştir.

5 Mart 2025'te başlayan “İki Toplantı”, Başbakan Li Qiang'ın UHK'ya sunduğu yıllık hükümet çalışma raporu ile başlamıştır. Sözkonusu raporda, Çin'in 2025 yılı için ekonomik büyüme hedefleri, mali politikalar ve iç piyasadaki aşırı rekabet sorunları gibi bir dizi konu ele alınmış, Çin'in ABD ile devam eden ticaret savaşlarına karşı nasıl bir strateji izleyeceği ve iç piyasada yaşanan "neijuan" (aşırı rekabet) sorununun çözümüne ilişkin hususlar gündeme gelmiştir.

“2025 İki Toplantısı”nın temel sonuçları aşağıda sunulmaktadır

• - Çin, 2025 yılı için bütçe açığı oranını tarihin en yüksek seviyesi olan %4'e çıkarmıştır. Sözkonusu karar, hükümetin ekonomik büyümeyi desteklemek ve ABD'nin tarife artışlarının etkilerini dengelemek amacıyla daha geniş bir mali politika izleyeceğini göstermektedir. Başbakan Li Qiang, bu artışın ülkenin toplam açık seviyesini 1.6 trilyon yuan (219.9 milyar dolar) artırarak 5.66 trilyon yuan'a çıkaracağını açıklamıştır. Bu hamle, Pekin'in daha "proaktif" bir mali politika izleme taahhüdüyle uyumlu görünmektedir.

• - Çin, 2025 yılı için gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH) büyüme hedefini "yaklaşık %5" olarak belirlemiştir. Bu hedef, birçok uluslararası bankanın tahminlerinin biraz üzerinde olup, birçok uluslararası kuruluş Çin'in 2025 yılında %4.5 civarında bir büyüme kaydedeceğini öngörmektedir. Bununla birlikte, Çin hükümeti, iç tüketim ve yatırımların canlandırılmasıyla bu hedefe ulaşabileceğine öngörmektedir.

• - Çin, yerel yönetimlerin özel amaçlı tahvil ihracını 2024'teki 3.9 trilyon yuan seviyesinden 4.4 trilyon yuan'a çıkaracaktır. Bu fonların, özellikle emlak sektöründeki yavaşlamayı hafifletmek için inşaat yatırımları, arazi satın alımları ve konut stoklarının alımında kullanılması öngörülmektedir. Ayrıca, ultra uzun vadeli tahvil ihracı hedefi de 2024'teki 1 trilyon yuan seviyesinden 1.3 trilyon yuan'a yükseltilmiştir. Bu tahvillerin de , geçen yıl başlatılan tüketici değişim ve ekipman yenileme programını desteklemek için kullanılması öngörülmektedir.

• - Çin, büyük devlet bankalarının birinci kademe sermayelerini güçlendirmek amacıyla 500 milyar yuan değerinde özel hazine tahvili çıkarması karar alınmış olup, bu adımla, bankaların sermaye yapılarını güçlendirerek ekonomik büyümeyi desteklemeleri amaçlanmaktadır.

• - Başbakan Li Qiang, yıllık çalışma raporunda ilk kez "neijuan" (aşırı rekabet) kavramına değinmiş ve bu sorunla kapsamlı bir şekilde mücadele edeceklerini açıklamıştır. Neijuan, Çin'in birçok sektöründe yaşanan fazla kapasite ve kısır rekabet döngüsünü ifade etmektedir. Bu sorun, özellikle elektrikli araçlar ve güneş enerjisi gibi sektörlerde hissedilmekte olup, Başbakan Li, yerel korumacılığı ortadan kaldırmak ve piyasa giriş-çıkış engellerini kaldırmak için temel kurumsal kuralların oluşturulacağını belirtmiştir.

• - Toplantıda, özel sektörün ve teknoloji şirketlerinin ekonomik büyümenin en önemli itici güçleri olduğu vurgulanmıştır.