Ticaret Araştırmaları ve Risk Değerlendirme Genel Müdürlüğü

...

Yunanistan "Benim Evim" Programının Konut Piyasasındaki Etkileri

Yunanistan'da uygulanan "Benim Evim II" adlı devlet destekli konut programı, konut piyasasında dikkat çekici bir dönüşüme yol açmıştır. Programın yarattığı etkiler özetle şunlardır:

  • Eski Konutlarda Fiyat Patlaması: "Benim Evim II" Programı, 20 yıldan eski (40-50 yıllık da dahil) konutlara yönelik teşvikler içerdiğinden, talep bu segmentte yoğunlaşmıştır. Bu durum, eski konutlarda fiyat artış oranlarının (%6.65) yeni konutların artış oranından (%6) daha yüksek seyretmesine neden olmuştur. Nitekim Programın "Benim Evim" adıyla ilk kez uygulandığı 2023'te de benzer bir eğilim gözlemlenmişti. Yunanistan Merkez Bankası fiyat endekslerine göre, olağan koşullar altında 2022 yılında yeni daireler %12,5, eski daireler %11,6 değer kazanmış; "Benim Evim" Programının başladığı 2023'te tablo tersine dönerek eski evlerin fiyatları %14,5, yenilerinki ise %11,6 oranında artmıştı.

  • Yapay Fiyat Artışı ve Spekülasyon: Maksimum kredi tutarının 190.000 Avro, konut değer üst sınırının ise 250.000 Avro olması, bu segmentte spekülasyon için uygun zemin hazırlamıştır. Programın sağladığı (konutun yarı fiyatı için) sıfır faiz avantajı, yaşanan yapay fiyat artışları nedeniyle etkisiz hale gelmiştir.

  • Yapısal Sorun: Program, düşük kaliteli ve eski konut stokuna yönelik talebi artırarak konut krizini çözmek yerine, mevcut sorunu daha da derinleştirmiştir. Nitekim 2023'teki ilk uygulamada da benzer bir eğilim gözlemlenmiş; eski konut fiyatları yeni konutlardan daha hızlı artmıştı.

Bu bilgi ve analizler ışığında uzmanlar, "Benim Evim" programının kısa vadede talebi canlandırsa da, konut piyasasında çarpık bir yapı oluşturarak orta ve uzun vadede erişilebilirlik sorununu daha da ağırlaştırmakta olduğunu ifade etmektedir.