Yaklaşık bir buçuk yıl önce, 31 Ocak 2023 tarihinde Avustralya pazarına girişini “düşük maliyetli, ultra-Aussie bir havayolu” şeklinde duyuran Bonza Aviation, Virgin, Qantas ve daha yakın zamanda Rex Airlines gibi daha büyük taşıyıcılar tarafından hizmet verilmeyen bölgesel rotaları hedeflemeyi amaçlayarak ilk uçuşunu Ocak 2023’te gerçekleştirmişti.

Ne var ki 30 Nisan 2024 Salı günü tüm uçuşlarını “geçici olarak” askıya almış, bu durum çok sayıda Avustralyalının ülke genelindeki havaalanlarında mahsur kalmasına sebep olmuştur. Söz konusu şirket, iptallerden birkaç saat sonra gönüllü yönetim sürecine (voluntary administration) girdiğini duyurmuştur.

Sebebine ilişkin yapılan değerlendirmelerde Bonza’nın covid-19 salgını sırasında Miami merkezli 777 Partners firmasından 6 adet Boeing 737 Max 8 tipi uçağı uzun vadeli kiralama yöntemiyle kiraladığı, bugün ise borçlarından dolayı anılan firma Bonza’nın geride kalan filosuna yatırımcılarına olan borçlarını telafi edebilmek için el koymak durumunda kaldığı kaydedilmiştir. Yer hizmetleri şirketleri, yakıt ikmal şirketleri ve havalimanı yönetimlerine olan borçların etkisi olduğu ifade edilmiştir. Diğer yandan, Avustralya Havalimanları Birliği Başkanı Goodwin Bonza’nın talep eksikliği nedeniyle değil işletme yönetim modelindeki eksiklikler yüzünden zarara uğradığını; finansman ve kiralama sisteminden beklenen verimin alınamadığını kaydetmiştir.

Avustralya havacılık piyasasındaki rekabete ilişkin dalgalanmalara yönelik hatırlanan ilk büyük örnek 1990'da kurulan, 1991'de başarısız olan, 1992'de yeniden kurulan ve nihayet 1993'te kapanan Compass Havayollarıydı. O tarihten bu yana diğerlerinin yanı sıra Tigerair, OzJet ve Strategic Airlines'ın piyasaya girip çıktığı görülmüştür. Diğer yandan konunun uzmanları tarafından Avustralya’nın havacılık piyasasında gerçek bir rekabetin olmamasının şaşırtıcı olduğu değerlendirilmektedir. Avustralya'nın “altın üçgeni”nin (Sidney, Melburn ve Brisbane) gerek uçuş gerek yolcu sayısıyla ölçüldüğünde, dünyanın en yoğun güzergahları arasında yer almakta olduğu halde karşılaştırılabilir diğer rotalara dört, altı ya da daha fazla havayolu şirketi hizmet vermekte, ancak Avustralyalı yolcular Qantas/Jetstar ve Virgin arasında seçim yapmak zorunda kalmaktadır. Bu anlamda Avustralya Rekabet ve Tüketici Komisyonu (ACCC) tarafından da ortaya konan verilere göre tüketicilerin üç ya da dört havayolu firmasından birini seçebildiği ve rekabetin arttığı nadir dönemlerde fiyatlarda ciddi düşüşler yaşandığı görülmektedir.