Ticaret Araştırmaları ve Risk Değerlendirme Genel Müdürlüğü

...

Houston Ekonomisindeki Toparlanma İstihdama Aynı Şekilde Yansımamaktadır

Covid-19 pandemisi Houston ekonomisinde özellikle işgücüne büyük darbe vurmuştur. Pandemi sürecinde 2020 yılının sadece Mart ve Nisan aylarında 361 bin kişi işini kaybetmiştir Bu kapsamda bahse konu iki aylık sürede Houston bölgesindeki her 9 iş sahibinden birisinin işini kaybetmiş olduğu Teksas İşgücü Komisyonu tarafından ifade edilmiştir.

Bununla beraber, son dönemlerde aşılamanın yaygınlaşmasıyla beraber ekonomi ve istihdamda da belirgin bir toparlanmanın başladığı dikkati çekmektedir. Geçtiğimiz yılın Nisan ayında Houston’da işsizlik oranı %14 iken 2021 yılı Nisan ayında bu rakam %7,1’e gerilemiş durumdadır. İşini kaybeden 361 bin kişiden 188 bin kişinin yeniden iş sahibi olduğu görülmektedir. Buna rağmen, Houston’daki işsizlik rakamları halen pandemi öncesi dönemle kıyaslandığında oldukça yüksek düzeydedir. 2020 yılı Şubat ayında işsizlik oranı %3,8 olmuştur. Halen pandemi öncesi dönemle kıyaslandığında 173 bin kişilik bir işgücü kaybı olduğu dikkati çekmektedir.

Bu yüksek işsizlik rakamlarına rağmen esasen işgücü talebi oldukça yükselmiş durumdadır. ABD İşgücü İstatistikleri Bürosu’nun 11 Mayıs 2021 tarihli raporuna göre ülke genelinde iş talebi 8,1 milyona ulaşmış durumdadır. Bu rakam, 2000 yılından bu yana ulaşılan en büyük rakamdır. Ülkenin bazı bölgelerinde her bir işsizliğe karşılık gelecek sayıda iş ilanı olduğu bazı raporlarda yer almaktadır.

Pandemi sürecinde bir çok işverenin çalışanlarını evden çalışmaya teşvik etmiş oldukları görülmektedir. Bir çok çalışan, virüs endişesi nedeniyle halen işe dönme konusunda istekli değildir. Bu konuda çok fazla endişeli olanların oranı %20; çok endişeli olanlar %16; kısmen endişeli olanlar %30; pek endişeli olmayanlar %21; hiç endişeli olmayanlar ise %13 olarak ifade edilmektedir. Virüsün ve pandeminin halen sonra ermediği dikkate alındığında hizmet sektöründe çalışanların doğrudan halkla temas içinde olmaları sebebiyle işe başlamakta tereddüt etmelerinin normal olduğu değerlendirilmektedir.

Öte yandan, pandemi sebebiyle merkezi Hükümet tarafından ortaya konulan Federal Pandemi İşsizlik Programı sebebiyle işini kaybedenlerin finansal açığının kapatılmış olmasının bu istihdam açığında önemli bir etkisi olduğu değerlendirmeleri yapılmaktadır. Bu kapsamda, işsiz kalan Teksaslıların Federal Destek Programı sayesinde haftalık olarak 300 Dolar aldıkları görülmektedir. Bununla beraber Kongre’nin yardım programlarını Eylül ayına kadar uzatacağını açıklamış olmasına rağmen, Teksas Valisi Greg Abbott 26 Haziran 2021 tarihi itibariyle Teksas’ın Federal İşsizlik Yardımı Programından çıkacağını ilan etmiştir.

Greater Houston Partnership’in bir raporuna göre, Teksaslıların bahse konu haftalık 300 Dolarlık ilave kazanç sayesinde evde oturmayı çalışmaya tercih etmekte oldukları görülmektedir. Asgari ücretli bir çalışanın haftalık olarak 290 Dolar kazandığı dikkate alındığında, aynı işçinin işsizlik yardımı ile haftalık ortalama 346 Dolar kazanç elde etmekte olduğu, ayrıca ilave 300 Dolarlık pandemi getirileri ile haftalık gelirin 646 Dolara çıktığı, bunun da saat başına 16,15 Dolarlık bir ücrete tekabül ettiği görülmektedir. Teksas’ta saat başı ücretin ortalama 8,25 Dolar olduğu dikkate alındığında bu iki kattan fazla bir gelir anlamına gelmektedir.  Ayrıca, Dallas Federal Rezerv Bankası tarafından imalatçılar, hizmet sağlayıcılar ve perakende satış mağazalarına yönelik olarak yapılan bir anket çalışmasında, ankete katılanların %47’sinin cömert işsizlik kazançları ve diğer federal transferler sebebiyle işe dönmemeyi tercih ettiklerinin görüldüğü ifade edilmektedir. İşverenlerde iş görüşmelerinde mülakata girenlerin, pandemi öncesine göre çok daha yüksek ücretler talep etmekte olduklarını ifade etmiştir.

İşgücü açığının bir sebebi olarak da, 16 ayı bulan bir aradan sonra işçilerin birtakım yeteneklerini kaybetmiş olmaları gösterilmektedir. Belli bir işi yapmaya bir yıldan fazla zamandan bu yana ara vermiş olan işçilerin, yetenek ve deneyim gerektiren işleri yapamaz hale gelmeye başlamaları, network gerektiren işlerde de kişilerin networklerini kaybetmiş olmalarının çalışan bulma konusunda işverenler için önemli bir sorun teşkil ettiği belirtilmektedir. Bu kapsamda, Nisan ayında üniversite mezunları arasındaki işsizlik oranı, yine Dallas FED tarafından yapılan araştırmaya göre %3,5 iken lise ve altı düzeyde mezun olanlar arasındaki işsizlik oranı ise %9,3 olarak ölçülmüştür.

Houston ekonomisinin %30 ile %40’ını teşkil etmekte olan enerji sektöründe ise emtia fiyatları faktörü de işsizliği etkileyen önemli faktörlerden birisi olarak öne çıkmaktadır. Enerjiye olan talebin bir anda çok gerilere düşmesi ile enerji fiyatlarındaki gerilemenin Houston’da birçok küçük firmanın kapanmasına, büyük firmaların ise küçülmesine yol açtığı bilinmektedir. Enerji firmalarındaki bu durum, enerji ile doğrudan ya da dolaylı olarak bağlantılı birçok sektörde de ciddi sorunlar yaşanmasına sebep olmuştur. Petrol firmalarına hizmet sağlayan şirketler, hukuk firmaları, teknoloji sağlayıcılar, mühendislik ve profesyonel hizmetleri sağlayan firmalar ile finans şirketleri de enerji firmalarının düştüğü durumdan olumsuz yönde etkilenmiştir.  

Pandemiden sağlam çıkabilen enerji firmaları için durum olumlu yönde gelişmektedir. Batı Teksas indeksine göre petrolün varil fiyatı 60 Dolar ile 70 Dolar arasında değişen düzeylere çıkmış durumdadır. Bunun yanında uçuşların normale dönmesi ve iş yerlerinin açılmaya başlamasıyla beraber talep de artmış durumdadır. Petrol çıkarma faaliyetleri de artmış bulunmaktadır. Bununla beraber, petrol ve gaz sektörünün iş yaratma potansiyeli bakımından geçmişteki kadar başat rol almadığı da vurgulanmaktadır.