Kırgızistan'da lojistik sektörünün gelişimine ilişkin olarak özellikle Çin Halk Cumhuriyeti ve Türkiye'ye ilişkin yerel kaynaklarda bazı değerlendirmeler yapılmaktadır.

Türkiye ile işbirliği

Kırgızistan ve Türkiye Cumhurbaşkanları bir araya geldi. Sn. Kırgızistan Cumhurbaşkanı, Türkiye ile Kırgızistan arasındaki kargo taşımacılığı için bazı izin zorunluluklarının kaldırılmasının olumlu etkisine bir kez daha dikkat çekti. Bu, iki ülke arasındaki mal taşımacılığını büyük ölçüde kolaylaştırdı.

Sn. Caparov, günümüz dünyasında ulaşım yollarının yeni rolü ve öneminin özellikle dikkat çekici hale geldiğini belirtti. Örneğin, Çin-Kırgızistan-Özbekistan demiryolu hattı yaklaşık 4 milyar insanı bir araya getirecek ve Asya'dan Avrupa, Türkiye, Orta Doğu, İran'ın yanı sıra Arap ülkeleri ve Kuzey Afrika'ya yük trafiğinin coğrafyasını genişletecektir.

Bazı yerel uzmanlar tarafından yapılan değerlendirmelerde,"Türkiye'nin ekonomisi bizim ekonomimizden 70 kat daha büyük. Türkiye, Kırgızistan için büyük ve çok umut verici bir ortak, şu anda bu ülke Kırgızistan ekonomisindeki en büyük yatırımcılardan biri. Bununla birlikte, hem yatırım hem de ticari ve ekonomik işbirliği için hala gerçekleşmemiş büyük bir potansiyel var. Bunun farkında olan Sn.Kırgızistan Cumhurbaşkanı her yıl Türk mevkidaşı ile bir araya geliyor. Devletin üst düzey yetkililerinin işbirliğine verdiği önem meyvelerini veriyor: iki ülke arasındaki ticaret hacmi artıyor. Örneğin, Kasım ayındaki toplantıda Sn. Türkiye Cumhurbaşkanı ticaret hacmini 2 milyar dolardan 5 milyar dolara çıkarma niyetini açıkladı. Bu girişimler ülkelerimiz arasındaki yük trafiğinin artmasına da katkıda bulunacaktır." hususları vurgulanmaktadır.

Kırgızistan - Yük trafiği artışında Avrasya Ekonomik Birliği lideri

Ulusal İstatistik Komitesi, Ocak-Ekim 2024'te Kırgızistan'daki karayolu yük trafiği hacminin 2023'ün aynı dönemine göre %7,5 arttığını bildirdi. Bu yılın ilk on ayında karayoluyla 35,8 milyon ton kargo taşındı. Aynı zamanda karayolu yük taşımacılığı, tüm taşımacılık türlerine göre yük taşımacılığının toplam yapısının %82,5'ini oluşturdu.

Kırgızistan'daki lojistik, bir bütün olarak AEB'den daha dinamik bir şekilde gelişiyor. Nitekim Avrasya Ekonomik Komisyonu'na göre, Ocak-Eylül 2024 döneminde Birlik içinde yük taşımacılığı %0,5'lik sembolik bir büyüme gösterirken, Kırgızistan'da %6,2 oranında büyüdü. Buna karşılık, Belarus'ta yük taşımacılığı %2,6, Kazakistan'da %0,9 ve Rusya'da %0,4 oranında arttı.

Bazı analistler tarafından yapılan değerlendirmelerde, Kırgızistan'daki olumlu durum, e-ticaretin hızlandırılmış gelişiminden ihracat ve sanayi üretimindeki büyümeye (üçüncü çeyrekte +%4,2) kadar birçok faktörün bir araya gelmesinden etkileniyor. Ve pazar için bir başka önemli gösterge: 2023 için Orta Asya'da Ulaştırma ve Lojistik Ortaklığı verilerine göre, Kırgız kontrol noktalarında kargo için ortalama bekleme süresi tüm AEB ülkeleri arasında en düşüktür: tüm kargolar için 20 dakika ve çabuk bozulan ürünler için sadece 10 dakika. Karşılaştırma yapmak gerekirse, Kazakistan'da bozulabilir ürünler için kontrol noktasında bekleme süresi 1 saat 50 dakika, diğer ürünler için ise 2 gün 8 saattir. Bu da Kırgız lojistiğinin lehine bir başka faktördür" hususları belirtild.

Asya'ya açılan kapı

Atbaşı uluslararası ticaret ve lojistik merkezi, Kırgızistan ile Çin arasındaki sınırda, Narın eyaletinin At-Bashy bölgesinde inşa ediliyor. Proje, Orta Asya ile uluslararası pazarlar arasındaki ekonomik bağları güçlendirmeyi ve trans-Avrasya ticaretinin kilit unsurlarından biri haline gelmeyi amaçlıyor. Narın Serbest Ekonomik Bölgesi'nin (FEZ) bir parçası olacak Atbaşı Merkezi'nin Atbaşı sınır kapısının kapasitesini arttırması ve bölgede ekonomik kalkınmanın güçlü bir motoru haline gelmesi bekleniyor.

Yeni komplekste depolama, fuar ve ticaret alanları, yük terminalleri, ofisler, oteller, yemek alanları, benzin istasyonları ve diğer birçok altyapı tesisi yer alacak. Ayrıca Avrasya Ekonomik Birliği, Avrupa Birliği ve Dünya Ticaret Örgütü ülkelerine ihracata odaklanan üretim tesislerinin oluşturulması da planlanmaktadır.

Kırgızistan bu tür tesislerden son derece yoksundur - bu nedenle ülke ulaşım, lojistik ve transit potansiyelini tam olarak kullanamamaktadır. Çin sınırındaki Atbaşı Merkezi, uluslararası ticaret olanaklarını çoğaltacak ve Asya pazarlarına açılan bir "kapı" haline gelecektir. Çin halihazırda Kırgızistan'ın en büyük ticaret ortağı; Bu tür altyapı girişimlerinin hayata geçirilmesi sayesinde ticaret hacmi artmaya devam edecek diye belirtilmektedir.

Kaynak: https://economist.kg/transport/2024/11/26/kyrghyzstan-otkryvaiet-vorota-v-aziiu-obzor-loghistichieskoi-otrasli-kr-ot-ati-su