Ekonomik Kalkınma Bakanlığından alınan bilgiye göre, Özbekistan sadece hammadde olarak yurt dışına ihraç edilen büyük bakır rezervlerine sahiptir.
Özbekistan'da bakır endüstrisinin bir kümesi (klaster) oluşturulmaktadır. Son 5 yılda ülkedeki bakır üretim hacmi neredeyse 1,5 kat artarak 2020 yılında 148 bin tona ulaştı. Ancak katma değeri yüksek ürünlerin üretimine yönelik çalışmalar yetersizdir. Özellikle bakırın yaklaşık yüzde 60'ı hammadde olarak ihraç edilmektedir. Özbekistan toplam bakır ihracatı miktarının yüzde 60 – 70’ini Türkiye’ye tedarik etmektedir.
Almalık Maden ve Metalurji Kombinesi (AMMK) tüm BDT'nin demir dışı metalürji üretiminde amiral gemisi olup, yıllık 148 bin ton bakır üretimi ile üçüncü sırada yer almaktadır (Rusya'da - 973 bin ton, Kazakistan'da - 500 bin ton).
Uluslararası uzmanlara göre, artan elektrikli araç üretimi, elektrik mühendisliği ve yenilenebilir enerji kaynaklarının geliştirilmesiyle küresel bakır talebinin 2030 yılına kadar %40 oranında artması bekleniyor. Aynı zamanda, AGMK sadece bakır ürünleri ihracatını artırmaya değil, aynı zamanda katma değeri yüksek ürünlerin ihracatına da odaklanmaktadır.
Uluslararası Bakır Birliğine (ICA) göre, bakırın çoğu binaların yapımında (%28), altyapıda (%28), ağır mühendislikte (% 11) ve ulaşımda (% 12) kullanılmaktadır. Bununla birlikte, otomotiv endüstrisi bakır kullanımını önemli ölçüde genişletmeye başladığında kritik bir eşik aşılmış olacaktır.
2030 yılına kadar elektrikli binek araçların üretimi için bakır tüketimi mevcut seviyeyi üç katına çıkaracaktır. Uluslararası Enerji Ajansı, 2030 yılına kadar kamyonlar ve otobüsler de dahil olmak üzere dünya çapında 145 milyon elektrikli araç olacağını tahmin etmektedir. Elektrikli araç pazarında, 3 milyon tondan fazla bakır üretimde kullanılacaktır.
2030 yılına kadar dünya çapında 20 milyondan fazla elektrikli araç şarj noktasının konuşlandırılması bekleniyor ve bu da elektrik istasyonları için bakır tüketiminin 2019'a göre %250 daha fazla olmasına yol açacaktır (her elektrik istasyonu 0,7 kg bakır ve hızlı elektrik istasyonu 8 kg'a kadar bakır kullanır).
Uzmanlar, "Uzeltekhprom" ve "Uzavtosanaot" kurumları ile ortaklaşa AGMK bakır kümesi temelinde elektrikli araçlar için elektrik şarj istasyonları üretiminin geliştirilmesini organize etme konusunu ele almayı teklif ediyor. Şu anda, ülkede 25'ten fazla elektrik şarj istasyonu kurulmuş durumda ve yıl sonuna kadar bu sayı 50’ye ulaşacaktır.
Bakır kümelenmesi ile işbirliği bağları kurmak için Özbekistan'da elektrikli araç ve elektrikli otobüs üretiminin organize edilmesi konusunun çözülmesi gerekecektir.
Özbekistan’da bakır gelirleri şu anda 2,5 milyar dolar. Önümüzdeki 5 yıl içinde bakır üretiminin 400 bin tona çıkması ve derin bakır işleme projelerinin hayata geçirilmesi ile ilgili sektörler dikkate alındığında bu rakam 7-8 milyar dolara ulaşabilir. (Podrobno.uz)